Mustafa Nevruz SINACI
Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu’nun (GRECO) Türkiye hakkında hazırlayıp Eylül ayında yayınladığı iki önemli materyalden “değerlendirme raporu” içeriğinde vaki analizlere göre yoğun siyasi yolsuzluklar korkutuyor, ürkütüyor ve kaygı yaratıyor.
Avrupa Konseyi, yayınlanan değerlendirme raporunda, Türkiye’de yaptığı incelemeler ve gözlemler sonucunda, siyasi düzeydeki yolsuzluğun kaygı yaratacak, insan hakları, adalet ve hukuk sistemini sarsacak düzeyde derin, etkin ve yaygın olduğunu ifade ediliyor.
Raporda yapılan analizlerde bu husus şöyle dillendiriyor:
“GRECO Değerlendirme Ekibi tarafından toplanan bilgiye göre, Türkiye uzun zamandır yolsuzluktan geniş ölçüde etkilenmekte ve bu problemin yargı dahil tüm ülke kurumlarında yaygın olduğu görülmekte; Ayrıca siyasi düzeydeki yolsuzluğun kamu tarafından kaygıyla algılandığı anlaşılmaktadır.”
Raporda, TESEV’in bir araştırmasına atıf yapılarak: “Bu araştırmaya katılanların çoğu, devlet sektöründe yolsuzluğun yüksek olduğunu (% 80) söylemişlerdir. Bu oldukça kötümser tablo uluslararası araştırmalar ve GRECO ekibi tarafından toplanan bilgilerle örtüşmekte” denilmektedir. GRECO, saydamlığın artırılması ve kamuda etkin yönetim eylem planı gibi çalışmalar nedeniyle hükümetin takdir edilmesi gerektiğini ancak, yolsuzluğa karşı çok etkin önlemler alınmasını ve daha radikal sistemler geliştirilerek uygulanmasını öneriyor.
İZLEME KURUMU
Ayrıca raporda, Türkiye’de yolsuzluğa karşı ulusal strateji geliştirme ve uygulamayı izlemekten sorumlu özel bir kurum oluşturulması önerisi var. Ekibin önerisi şöyle: “GRECO değerlendirme ekibi, yolsuzluk konusunda yeni stratejiler önermek ve yolsuzluğa karşı ulusal stratejilerin uygulanmasını izlemekten sorumlu olacak şekilde bir kurumun teşkilini tavsiye etmektedir. Böyle bir kurum kamu yönetimini olduğu kadar sivil toplumu da temsil etmeli ve izleme fonksiyonunda bu kuruma belli ölçüde etkinlik ve bağımsızlık verilmelidir.”
ÖZEL SAVCI VE POLİS
GRECO değerlendirme ekibi’nin vardığı sonuçlardan biri de Türkiye’de yolsuzlukla mücadelede uzmanlaşma düzeyinin yeterli olmadığıdır. Avrupa Konseyi ekibi, bu amaçla uzmanlaşmış savcılar ve polislerden kurulu bir özel birim oluşturulmasını önermektedir:
“GRECO Ekibi, poliste veya savcılıkta, yalnızca yolsuzluk soruşturmalarına özgü özel bir birimin olmadığını öğrenmiştir. Bazı bölgelerde ve Ankara, İstanbul gibi büyük illerde yolsuzluk suçlarında bir nebze uzmanlaşmış savcıların bulunduğu söylenmiş olmakla; Türkiye de ‘özellikle yolsuzluk suçlarına bakan’ ne merkezi bir savcılık birimi ve ne de polis teşkilatı olmadığı görülmüştür. Türkiye’de tanımlanan yolsuzluk suçu genellikle kamu görevlileri ve siyasilerle bağlantılı olduğu ve önsoruşturmalar teftiş kurullarınca yapıldığından bu durum anlaşılabilir. Ancak Türkiye’de yolsuzluk suçlarının fazlalılığı ve özel sektörde çok daha yaygın yolsuzluğun kısıtlı tanımlanmış olması karşısında GRECO ekibi çok yönlü, genel, merkezi bir yolsuzlukla mücadele biriminin yolsuzluğun ortaya çıkarılması için gerekli kolluk ortamını (özel polis gücü/Adli Polis) sağlayacağı düşüncesindedir.”
Sonuçta: Avrupa Konseyi Türkiye’de yolsuzlukla mücadeleye ilişkin yasal boşluk, engel ve yapısal eksiklikleri saptamış ve alternatif öneriler geliştirerek hükümete sunmuş durumda. Önerilen raporda özellikle siyasi dokunulmazlıkların kaldırılması bir önkoşul olarak görülmekte ve memurin muhakemat Kanunu dâhil olmak üzere bütün dokunulmazlık, imtiyaz ve ayrıcalıklara “açıkça” son verilmesi istenmektedir. Dikkat ediniz lütfen! Bunu bir Avrupa kurumu istiyor. İslâm Konferansı değil. Hükümet için ne kadar acı, utanç ve hicap verici!…
Hatırlarsanız ilk yolsuzlukla mücadele bakanlığı daha 1980 öncelerinde kurulmuştu.
Politik-ACI’lara sorulur!.. 30 yıldır ne yaptınız? Değilse, neden ve niçin yapmadınız? Tüyü bitmemiş yetimin (kul) hakkı, ancak “devletin malı deniz” modunu yaşayan domuzlarca korunmaz. İnsani boyut’un medeni hükümetleri adil-fazıl ve muktedirdir. Hadi bakalım!…
Bir yanıt yazın