ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Matthew Bryza’nın Ermeni işgali altındaki Azerbaycan toprağı olan Yukarı Karabağ’da çözümün referandumdan geçeceğine ilişkin açıklaması bölgeyi karıştırdı.
ABD Dışişleri yetkilisi Matthew Bryza, Moskova’da Azeri ve Ermeni bakanlarla görüştü.
Bryza’nın açıklamalarına tepki gösteren Azerbaycan medyası, “Bryza ayrılıkçı bölgeleri sevindiren açıklama yaptı.” eleştirisi getirirken, Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Dışilişkiler Bölümü Başkanı Novruz Memmedov, Karabağ’da öne sürülen referandumun ancak 15-20 yıl sonra yapılabileceğini bildirdi. Memmedov, “Referandum ancak Ermenistan işgalindeki 7 yerleşim alanının geri verilmesi ve buralardan göçe zorlanan insanların topraklarına geri dönmeleri durumunda yapılabilir.” dedi. Gürcistan’a bağlı ayrılıkçı bölge Abhazya’nın lideri Sergey Bagaşp ise Amerikalı yetkilinin açıklamalarına çok sevindiğini ifade etti. Bagaşp, Yukarı Karabağ’ın yanı sıra ayrılıkçı bölgeler Abhazya ve Güney Osetya’nın statüsü için Kosova modelinin uygulanabileceğini söyledi. Bagaşp, “Bryza’nın açıklamalarını destekliyorum. ABD’nin Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını öngören referandum sonuçlarını da kabul etmesi için çağrıda bulunuyorum.” diye konuştu. Eski Sovyetler Birliği topraklarında bağımsızlık ilan eden ve tanınmayan 4 bölge bulunuyor. Yukarı Karabağ, Moldova’ya bağlı çoğunluğu Rus olan Transdinyester, Gürcistan’a bağlı Rusya himayesindeki Abhazya ve Güney Osetya, Kosova’nın 17 Şubat’ta bağımsızlığını ilan etmesinden sonra kendilerinin de tanınmasını istiyor.
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Mamedyarov ile Ermenistan Dışişleri Bakanı Adward Nalbandiyan, önceki gün Rusya’nın başkenti Moskova’da Bryza ile birlikte kapalı kapılar adında bir araya gelmişti. Karabağ ihtilafının çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesinde kurulan Minsk Grubu’nun eşbaşkanı olan Matt Bryza, toplantının ardından yaptığı açıklamada, Yukarı Karabağ üzerinde varılacak herhangi bir anlaşmayla ilgili referandumun niteliğinin en önemli unsur olacağını ve bunun şartları üzerinde hâlâ çalışıldığını belirterek, “Bu, tamamıyla oylamanın nasıl yapılacağına bağlı.” demişti. Anlaşmanın tüm unsurları belirleninceye dek hiçbir şey üzerinde uzlaşıya varılamayacağını da vurgulayan Bryza, “Onların uzlaşma için bir yol bulup bulamayacaklarını tahmin edebilmek imkansız. Umarız bulurlar. Eğer bir uzlaşma ihtimali olduğuna inanmasaydık, bu süreci sürdürmemizin bir anlamı olmazdı.” diye konuşmuştu. Azeri Bakan Mamedyarov da görüşmeden sonra yaptığı açıklamada, “Eğer ortak bir zemin bulduğumuzu hissedersek, o zaman hiçbir şey imkansız değil.” demişti. Moskova’nın girişimiyle yapılan toplantıya, diğer eşbaşkanlar Rus ve Fransız diplomatlar da katılmıştı. Azerbaycan, Karabağ’ın statüsüyle ilgili görüşmelerin başlamasından önce Ermeni gönüllülerin Karabağ’dan ayrılmasını ve 1 milyon Azeri mültecinin bölgeye geri dönmesini istiyor.
AGİT Minsk Grubu, Karabağ sorununun çözümü için kuruldu. Ancak grubun yürüttüğü görüşmelerden bugüne kadar bir netice alınamadı. Ermenistan, 1991’den itibaren Azeri topraklarının yüzde 20’sini işgal etti. Çatışmalarda 30 bin kişi hayatını kaybetti. Bir milyon Azeri, göçmen durumuna düştü. İki ülke arasında 1993’te ateşkes imzalanmasına rağmen sınır bölgesinde karşılıklı açılan taciz ateşi sonucu onlarca asker ve sivil hayatını kaybetti.
Moskova, Cihan
03 Ağustos 2008, Pazar
Bir yanıt yazın