ABD hükümetinden AK Parti’ye kapatma davasıyla ilgili şimdiye kadarki en net uyarı önceki gün geldi. Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya’dan sorumlu müsteşar yardımcılarından Matt Bryza, ‘Bir siyasi tartışmada sonucun parti yasaklama yoluyla belirlenmesi oldukça talihsiz olur.’ dedi.
Düşünce kuruluşu WINEP tarafından Turgut Özal anısına dokuzuncusu düzenlenen geleneksel yıllık konferansın konuşmacısı olan Bryza’ya, AK Parti’nin kapatılması halinde AB sürecinin duracağı ve bunun ABD-Türkiye ilişkilerinin geleceğine nasıl etkisi olacağı sorusu yöneltildi. ‘AB’ye katılımla ilgili böyle bir senaryo gerçekleşirse, bu ABD’nin milli çıkarına zarar verir.’ karşılığını veren Bryza, gerekçe olarak da, ABD’nin Türkiye’de ‘modernleşmeyi ve reformları’ desteklediğini ve ‘ufukta AB üyeliği olmazsa’ Türk liderlerin reform yönünde adımlar atmasının ‘daha zor’ olacağını kaydetti. Geçmişte olduğu gibi Türk demokrasisinin karşılaştığı bu zor durumu aşacağını söyleyen Amerikalı yetkili, ‘Sonuçta demokrasi, ülkenin siyasi geleceğini seçmenlerin belirlemesini gerektirir. Ve Türkiye’nin seçmenleri 2007’deki seçimlerde iki kez açık kararlar verdi.’ diye konuştu.
Bryza şöyle devam etti: ‘AB’den bağımsız olarak, Türkiye ile bizim kendi ilişkimize gelince; bir siyasi tartışmada sonucun parti yasaklama yoluyla belirlenmesi oldukça talihsiz olur. Bunun AB standartlarına uygun olmadığı açıktır.’ Türkiye’nin eğer AB’ye katılma yolunda devam etmek istiyorsa demokratik sistemini ‘tekamül ettirmek zorunda’ olduğunu belirten Bryza, ‘Bunu çözmek Türkiye’ye düşer. ABD’nin herhangi bir ültimatom vermesi ya da tehditte bulunması uygun değildir.’ şeklinde konuştu. Amerikalı yetkililerin önceden hazırlanmış konuşma metinlerinde kapatma davasına doğrudan değinmeme geleneğini de bozan Bryza, mevcut durumun ‘pragmatizm’ ve ‘hoşgörülü inanç’ gibi Anadolu geleneklerine dayanılarak ‘Türk demokrasisini güçlendirecek bir şekilde’ aşılacağına güvendiklerini söyledi. Türkiye’nin ‘nev-i şahsına münhasır’ tarihî tecrübesi nedeniyle hiçbir ülke için ‘model’ olamayacağını kaydederek, ‘Ne var ki, bir buçuk asrı aşkın süredeki modernize edici reform mirası Irak’takilere, büyük Ortadoğu’nun diğer yerlerine ve ötesine ilham verebilir.’ dedi. Türkiye’nin stratejik değerini yükseltmede ‘Demokrasiden daha önemli bir faktör yok.’ diyen Bryza, ‘Yönetim olarak Türkiye’yi bizim için her şeyden çok değerli kılan (unsur), demokrasidir.’ dedi.
Özal’ın başlattığı reform gayretlerinin Erdoğan tarafından devam ettirildiğini ifade eden Bryza, ‘AKP’nin gizli bir gündemi var mı?’ sorusuna karşılık, kimsenin gizli gündemi olup olmadığının bilinemeyeceğ ini belirterek ‘Biz yönetim olarak Türk hükümetine ilişkin hükmümüzü eylemlerine, bugünkü reformlara ve saydığımız tüm konulardaki işbirliği seviyesine göre veriyoruz.’ şeklinde konuştu.
zaman