Semih İdiz [email protected]
Amerika’da başkanlık seçimleri yaklaştıkça adaylar oy uğruna her türlü vaatte bulunuyorlar. Demokratların adayı Barack Obama’nın Ermenilere verdiği sözü gazetelerde okuduk. Obama, seçilmesi halinde Ermeni soykırımının resmen tanınmasını sağlayacağını söylüyor.
Cumhuriyetçilerin adayı John McCain ise daha gerçekçi. “Tehlikeli bir coğrafyada kilit bir müttefiki kızdırmanın anlamı yok” diyor. Özetle, Obama şu anda “hayali” bir dünyada, McCain ise “gerçekçi” bir dünyada yaşıyor.
Seçilmesi halinde Obama da kuşkusuz gerçekleri tanıyacaktır. Tabii ki Ermenilere verdiği sözü tutmak isteyecektir. Ancak, geçen yıl Kongre’nin gündemine gelen soykırım tasarısıyla yaşanan gerginlik kendisine hatırlatılacaktır.
O sırada tasarı yanlısı Demokratlara karşı kullanılan temel bir argüman, “Ermeni lobisinin ve Ermenistan’ın çıkarlarını mı, yoksa ABD’nin çıkarlarını mı savunacağız?” olmuştu. Bu soru kuşkusuz Obama’nın önüne de gelecektir.
Obama’ya anımsatacaklar
O gün geldiğinde dış politika danışmanları kendisine şunu söyleyeceklerdir:
“Türkler bu konuda çok ciddi. Siz doğru olanı yapıyor olduğunuza inanabilirsiniz. Ama Irak ve Afganistan’da başımız dertteyken, İran ve Suriye ile boğuşurken, Türkiye’yi gerçekten yabancılaştırmak istiyor muyuz?”
Obama’nın danışmanları ayrıca, Amerikan Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nde bu hafta Güney Kafkasya’daki durum konusunda yapılan oturumda -tutanaklara da geçen- bazı gerçekleri anımsatacaklardır.
Türk Amerikan Dernekleri Asamblesi (ATAA) Başkanı Nurten Ural’ın yanı sıra ABD Dışişleri Bakanlığı müsteşar yardımcılarından Dan Fried’ın gündeme getirdiği bu gerçekler özetle şunlar:
1- Ermenistan, Türkiye ile sınırını tanıyıp Türk toprakları üzerinde iddiası olmadığını açıklamalı. Türkiye’nin ilişkileri düzeltmek için ortaya koyduğu yapıcı girişimleri de desteklemeli. Türkler kuşkusuz tarihle yüzleşmeli. Fakat ABD’nin 1915 olaylarını soykırım olarak tanıması ne bu amaca ne de Türkiye ile Ermenistan arasında istenen uzlaşmaya hizmet eder. Aksine bunları olumsuz etkiler.
Israr, ilişkilere darbe vurur
2- Türkiye bugün Ermenistan’a bir ambargo uygulamıyor. İki ülke arasında 200 milyon dolar değerinde ticaret var. Türkiye, Ermenistan’a giden mallar için geçiş de sağlıyor. Dahası, Ermenistan’dan iş için gelenleri kabul ediyor. Ermeniler Türk sınırında vizelerini anında alıyorlar. Türkiye ayrıca 1915 olayları için, ABD yönetimince de desteklenen, bir tarihçiler komisyonu teklif ediyor.
Obama, bu argümanlara rağmen, “Hayır, ben illa da 1915’e soykırım demek istiyorum” diye ısrar ederse, yapabilecek fazla bir şey yok. Fakat bunu, hem Türk-ABD ilişkilerine hem de Türkiye ile Ermenistan arasındaki uzlaşma arayışlarına darbe indirme pahasına yapmış olacağı kendisine şimdiden anlatılmalı.
Bir yanıt yazın