PARIS (A.A) | 16.06.2008
Fransa senato genel kurulunda yapılacak oylamada, Türkiye’nin AB üyeliği için Fransa’da doğrudan referandum öngören maddenin reddedilmesi bekleniyor.
FRANSA’da senato genel kurulu, cumhurbaşkanının parlamentoyla ilişkilerini belirleyen “kurumların reformuyla” ilgili anayasa değişikliği paketini görüşmeye başlıyor.
Anayasa değişikliğiyle ilgili senato genel kurulundaki oylama, gelecek hafta başında yapılacak. Oylamada, Türkiye’nin AB üyeliği için Fransa’da doğrudan referandum öngören maddenin reddedilmesi bekleniyor.
Meclis genel kurulunda kabul edilen anayasa paketindeki bir maddede, “AB’nin nüfusunun yüzde 5’inden fazla nüfusa sahip ülkelerin tam üyeliği için referandum şartının devam etmesi” kararlaştırılmıştı. Maddeyle ilgili değişiklik önergesini sunanlar ve destekleyenler, bu maddenin özellikle Türkiye için hazırlandığını meclisteki tartışmalarda kabul etmişti.
Senato Hukuk İşleri ve Dışişleri komisyonları, geçen hafta yaptıkları ayrı ayrı toplantılarda, mecliste kabul edilen, Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğiyle ilgili doğrudan referanduma gidilmesini öngören anayasa maddesine ilişkin değişikliğin reddedilmesini istemişti.
Dışişleri Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, “mecliste kabul edilen maddenin, doğrudan Fransa’nın dostu ve müttefiki olan Türkiye’yi hedef almış gözükebileceği” ifade edilmişti. Açıklamada, “bu tür bir uygulamanın Türkiye ile Fransa arasındaki diplomatik ilişkilerde ciddi zararlar yaratacağına” dikkat çekilmiş ve mecliste kabul edilen değişikliğin reddedilerek, bunun yerine ilgili anayasa değişikliği maddesinin meclise ilk geldiği haliyle Senato genel kurulunda kabul edilmesi görüşü benimsenmişti.
Meclise ilk gelen anayasa değişikliği metninde, AB’nin gelecekteki genişlemesi konusunda, referanduma başvurulup başvurulmaması yetkisinin cumhurbaşkanına verilmesi öngörülüyor. Şu anda yürürlükte olan anayasa maddesi, AB’ye gelecekte üye olacak ülkeler için doğrudan referandumu öngörüyor.
Anayasa değişikliği paketi, senatoda farklı biçimde kabul edilmesi halinde yeniden mecliste görüşülecek. Paket, meclis ve senatoyu bir araya getiren oturumda gelecek ay nihai halini alacak. Değişikliğin kabulü için üyelerin beşte üçünün oyu gerekecek.
FRANSIZ BAKAN UYARMIŞTI
Fransa’nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakanı Jean-Pierre Jouyet, AB üyeliği için Fransa’da doğrudan referandum öngören değişikliğe açıkça karşı çıkmış ve maddenin bu haliyle kabul edilmesinin, “Fransa’nın Türkiye ile ilişkilerinde tahmin edilenden daha fazla kırılmaya yol açacağı” uyarısında bulunmuştu.
“Parlamento, alacağı kararlarda egemen ve özgür. Ancak bu değişikliğin kabul edilmesi, özellikle ekonomik alanda Türkiye ile ilişkilerde düşündüğümüzden daha fazla ciddi kırılganlık yaratma riski taşıyor” diyen Jouyet, bu tür bir kararın Avrupa savunması alanında da olumsuz etkileri olacağına işaret etmişti.
Akdeniz İçin Birlik projesine de atıfta bulunan Fransız bakan, “Türkiye’nin bu projede yer almasını istiyorsak, akıl üstün gelmeli ve bu değişiklik maddesi ortadan kalkmalı” demişti. Jouyet, Akdeniz İçin Birlik projesinin başarısı için Türkiye’nin katılımının önemine değinmiş, bu projenin hem Türkiye, hem de Fransa’nın çıkarına olduğunu
söylemişti.
Mecliste kabul edilen anayasa paketi, cumhurbaşkanının parlamento genel kurulunda da konuşma hakkına sahip olmasını öngörüyor. Yeni değişikliğe göre, cumhurbaşkanı üst üste en fazla iki dönem seçilebilecek. Bakanların, aynı zamanda büyük kentlerde belediye başkanı veya bölge konseyi başkanı olmasına sınırlama getirilecek. Parlamentoya, anayasa mahkemesi veya önemli kamu kuruluşlarına yönetici olarak aday gösterileceklere veto hakkı tanınıyor.